1 Ton Karton Ne Kadar? Fiyatı Konuşurken Kimler Kazanıyor, Kimler Sesini Duyuramıyor?
Kusura bakmayın, “piyasa böyle” deyip geçemeyeceğim. “1 ton karton ne kadar?” sorusunun tek bir yanıtı yok; çünkü kartonun türünden (OCC hurda, geri dönüştürülmüş karton, kraftliner), baz noktasından (ex-works, teslimat dâhil), enerji ve navlun maliyetlerine kadar her değişken, rakamı bambaşka bir yere taşıyor. Ve evet, tedarik zincirindeki güç dengeleri—üreticiler, ithalatçılar, büyük alıcılar—fiyatın kaderini çoğu zaman gerçek maliyetlerden çok daha fazla belirliyor. Tartışmayı açıyorum: Fiyata “piyasa” mı karar veriyor, yoksa piyasa denilen şey, güçlü oyuncuların kalın bir kalemi mi?
“Karton” Deyince Neyden Söz Ediyoruz? Tek Fiyat Değil, Çoklu Pazar
Önce netleştirelim: Karton dediğimiz şey tek bir emtia değil.
OCC #11 hurda karton (geri dönüşüm lifi) ham madde tarafında ayrı bir pazar;
Geri dönüştürülmüş karton/dupleks ve liner/kraftliner (oluklu mukavvanın üst-alt katmanları) başka bir pazar;
Üzerine NSSC, beyaz kraft, gramaj ve kalite farklılıkları da eklenince tablo tam bir satranç tahtasına dönüyor. Avrupa’da 2025 içinde kraftliner tarafında üretici fiyat artış duyuruları gelmesi, “tek etiket fiyatı” beklentisini daha da anlamsız kıldı. Örneğin büyük bir üretici, 1 Mart 2025 itibarıyla kraftliner’a +90 €/ton zam açıkladı. Bu, liste fiyatının tek hamlede yukarı itilmesidir; pazarlık gücü olmayanın nefesini keser. ([PaperFIRST][1])
Veri Masası: “Ton Fiyatı” Neye Bakıyor?
Küresel göstergeler: 2024 sonu–2025 başında Avrupa kraftliner fiyatları uzun düşüşten sonra taban görüp yeniden yukarı yönlü hareketler sergiledi; 2024 Aralık’ta, Mart’a göre %20’nin üzerinde artışlar raporlandı. Bu bize “düşüş bitti mi?” sorusunu ciddi ciddi sordurdu. ([PricePedia – The purchase price tool][2])
Endeks perspektifi: Eurostat kaynaklı üretici fiyat endeksinde (corrugated/kutu imalatı) 2025 Ağustos verileri EU27 için ~119 puan seviyesinde. Endeks serileri “rakam bugünden yarına neden oynuyor?” sorusuna yapısal bir çerçeve sunuyor: enerji, hammadde, ücret, kapasite. Fiyat pazarlığında bu endeksler masaya konmadıkça konuştuğumuz şey çoğu zaman tahmin oluyor. ([Trading Economics][3])
ABD referansı (kıyas için): 2025 Ekim’e gelirken, linerboard için ABD’de konuşulan benchmark seviyelerinin ~945 $/ton civarında telaffuz edildiğini; ancak talep zayıflığı, kapanan hatlar ve alıcı–satıcı pazarlığı nedeniyle liste zamlarının sahada tam yansımadığını hatırlatmak gerekir. Bu, “etiket başka, net fiyat başka” gerçeğini çıplak biçimde gösteriyor. ([Wall Street Journal][4])
Türkiye’de Zemin: Kapasite, İthal Bağımlılığı ve Hurda Gerçeği
Kapasite cephesi: Türkiye’de oluklu mukavva kâğıdında 2025 sonbaharı itibarıyla yaklaşık 4,7 milyon ton kurulu kapasiteden söz ediliyor; yılın son çeyreğinde devreye girecek yeni makinelerle ilave ~1,9 milyon ton potansiyel gündemde. Bu fazlalık, kutu/karton fiyatlarını orta vadede baskılayabilecek bir dinamik. Ama aynı anda NSSC, kraftliner ve beyaz kraft gibi bazı nitelikli kâğıtlarda ithal bağımlılığı sürebiliyor; yani döviz ve navlun, nihai tona doğrudan yazılıyor. ([İsa Doğanlı][5])
Hurda karton (OCC) tarafı: Saha fiyatı günlük oynar. Hurdacıların paylaştığı 4–8 TL/kg gibi geniş bant, malzeme kalitesi ve parti büyüklüğüne bağlı dalgalanmayı gösterir; bu da 4.000–8.000 TL/ton aralığına tekabül eder. Listelemelerin çoğu “bağlayıcı değildir” diye not düşer; çünkü minibüsle mahalleden toplananla, sınıflandırılmış balyaların fiyatı aynı olmaz. ([Hurdafiyatları][6])
Liste Fiyatı ≠ Ödediğiniz Fiyat: Şeffaflık Sorununun Anatomisi
Baz koşul farkı: Ex-works mi, kapı teslim mi? Palet–ambalaj dâhil mi? Kur farkı hangi gün ve kurdan?
Vade ve hacim: 30–90 gün vadede finansman maliyeti kime yazılıyor? Yıllık taahhütle aylık spot arasında uçurum var mı?
Kalite/sertifika: Gıda temasına uygunluk, beyazlık/renk tutarlılığı, ECT/BCT gibi performans metrikleri fiyatı yukarı taşır.
Piyasa gücü: Büyük alıcı–büyük üretici denklemi, KOBİ’yi genellikle “al ya da bırak” köşesine sıkıştırır.
Bu yüzden “1 ton karton” için tek rakam istemek, aslında eşitlenebilir bir ürün varmış gibi davranmaktır—ki yok. Kimi alıcılar “neden komşu fabrikadan 300–500 TL/ton daha ucuza alabildi?” diye sorarken, cevap çoğu zaman teknik değil ticari oluyor.
Eleştirel Bakış: Bu Piyasa Kime Hizmet Ediyor?
Piyasayı yöneten şey yalnızca arz–talep değil; beklenti yönetimi ve kapasite oyunu. Avrupa’da 2025’in başında açıklanan toplu +€/ton ayarlamaları liste fiyatlarını yukarı taşırken, e-ticaret normalleşmesi ve kutu talebindeki dalgalanma, realitede is kontrollerini artırdı. 2025’in ikinci yarısında bazı analizler fiyatların ılımlı gevşeyebileceğini söylerken, bu tahminlerin altı “maliyet rahatlaması olursa” şartına bağlanıyor. Yani, enerji ve hammaddeye bir darbe daha gelirse tüm senaryo yeniden yazılır. ([PaperFIRST][1])
“1 Ton Karton Ne Kadar?” Sorarken Doğru Çerçeve
1. Hangi ürün? OCC hurda mı, dupleks mi, kraftliner mı? Gramaj, beyazlık, sertifika?
2. Hangi teslim ve vade? Ex-works/kapı teslim; 10–30–90 gün; yıllık taahhüt mü spot mu?
3. Hangi dönem? Endeks ve üretici duyuruları hangi ay–haftada? (2025’te Avrupa kraftliner trendi: düşüşten sonra yukarı yönlü atak ve üretici zamları.) ([PricePedia – The purchase price tool][2])
4. Hangi karşı pazar? ABD, AB, MENA referanslarının Türkiye’ye kur ve navlun üzerinden nasıl çevrildiğini sorun.
5. Şeffaf teklif? Kalem kalem yazılmış maliyet kırılımı (selüloz/enerji/navlun/ambalaj/finansman) talep edin.
Provokatif Sorular: Tartışmayı Başlatalım
Liste fiyatını duyuran üretici, pazarlık masasında hangi iskonto merdivenini işletiyor ve neden bunu kamusal yapmıyor?
EPDK ve enerji maliyet şoklarının gerçek etkisi faturalara nasıl yansıtılıyor—yoksa “fırsatçılık” payı mı var?
KOBİ’ler için referans endeksli sözleşme (ör. endeks ± prim) mümkün mü; neden yaygın değil?
Hurda karton tedarikinde belediye–özel sektör iş birlikleri kurulsa, OCC maliyeti yapısal olarak düşer mi?
Kapasite fazlası varken ton fiyatı neden hâlâ “yüksek” hissediliyor; yoksa lojistik ve finansman mı asıl bedeli şişiriyor?
Son Söz: Tek Rakam Peşinde Koşmayın, Oyunun Kurallarını İsteyin
“1 ton karton ne kadar?” sorusunun dürüst yanıtı şudur: Ürüne, zamana, koşula ve güce bağlı. Piyasa raporlarını (ör. üretici zam duyuruları, endeksler) takip edin; ABD/AB benchmark’larını “kuru veri” değil, pazarlık kozu olarak kullanın; teklifleri net koşullarla toplayın. Aksi hâlde etiket fiyatı konuşursunuz, ödediğiniz fiyatı değil. (Avrupa’da 2024–2025’te kraftliner eğilimi ve üretici zamları; ABD’de ~945 $/ton referanslarının sahadaki yansıması buna iyi örneklerdir.) ([PricePedia – The purchase price tool][2])
Okura çağrı: Sizce fiyatları asıl belirleyen ne: maliyet mi, beklenti mi, güç mü? Kendi teklif/alış deneyiminizi—teslim/vade/iskonto kalemleriyle—yorumlara yazın. Gerçek rakam, tartışmadan doğar.
[1]: https://www.paperfirst.info/sca-to-increase-kraftliner-prices-by-e-90-per-tonne/?utm_source=chatgpt.com “SCA to increase kraftliner prices by € 90 per tonne”
[2]: https://www.pricepedia.it/en/magazine/article/2025/01/20/increasing-trend-for-kraftliner-prices/?utm_source=chatgpt.com “Increasing trend for kraftliner prices – PricePedia”
[3]: https://tradingeconomics.com/european-union/producer-prices-in-industry-manufacture-of-corrugated-paper-paperboard-of-containers-of-paper-paperboard-eurostat-data.html?utm_source=chatgpt.com “European Union – Producer prices in industry: Manufacture of corrugated …”
[4]: https://www.wsj.com/business/cardboard-box-demand-is-slumping-why-thats-bad-news-for-the-economy-e6ec42da?utm_source=chatgpt.com “Cardboard-Box Demand Is Slumping. Why That’s Bad News for the Economy.”
[5]: https://isadoganli.blogspot.com/2025/09/oluklu-mukavva-sektorune-iliskin-bir.html?utm_source=chatgpt.com “Oluklu Mukavva Sektörüne İlişkin Bir Değerlendirme 28 Eylül 2025”
[6]: https://www.hurdafiyatlari.net/hurda-kagit-fiyatlari/?utm_source=chatgpt.com “Hurda Kağıt Fiyatları 2025 (4-8) TL Güncel Fiyat”