Van Gürpınar Belediye Başkanı Kim? Toplumsal Yapılar, Cinsiyet Rolleri ve Yerel Siyasetin Dokusu
Bir araştırmacı olarak, birey ile toplum arasındaki görünmez iplikleri çözmeye çalışırım. Siyasi aktörler, yerel kurumlar ve kültürel pratikler arasındaki etkileşim, aslında toplumun nasıl çalıştığını bize gösterir. Van’ın Gürpınar ilçesinde belediye başkanlığını kimin yürüttüğü sorusu, yalnızca bir isim meselesi değildir; o makamın toplumsal normlarla, kadın-erkek rolleriyle, yerel beklentilerle nasıl şekillendiğini anlamak için bir anahtar sunar.
Öncelikle belirtelim ki, Gürpınar Belediye Başkanı, 2024 yerel seçimleri sonrası AKP (Adalet ve Kalkınma Partisi)’den Hayrullah Tanış’tır. [1]
Aşağıda bu basit bilginin ötesine geçerek, bu makamda kim var değil, o makamın nasıl toplumsal işlev gördüğünü tartışalım.
—
Belediye Başkanı Bir Rol Mü? Toplumsal Normlarla Hizalanmak
Bir toplumsal yapı içinde politik aktör, yalnızca birey değildir; hem beklentilere hem gözlemlere hem de sembolik yüklemelere muhatap olur. Belediye başkanı, yerel kurumlarla bir köprü; devlet ile vatandaş arasında bir aracı konumundadır. Bu rol, toplumsal normlarla şekillenir. Örneğin:
– Erkek bir belediye başkanından beklenen “güçlü liderlik”, “stratejik karar alma”, “altyapı projeleri yönetimi” gibi işlevsel özelliklerdir.
– Yerel toplum, özellikle kırsal ya da geleneksel bölgelerde, bu beklentileri cinsiyetle kodlamış olabilir: erkekler “yapısal işler”i üstlenir, karar alıcı pozisyonlarda yer almalıdır.
– Belediye başkanının kadın olması hâlinde ise, halkın beklentisi bazen “toplumsal hizmetler”, “kadın-sosyal projeler”, “yardımlaşma” gibi ilişkisel alanlara odaklanması yönünde olabilir.
Hayrullah Tanış, bir erkek siyasetçi olarak, bu toplumsal beklentileri – hem dayanmak hem sorgulanmak – arasında konumlanır. Proje yatırımları, altyapı çalışmaları, yol, kanalizasyon gibi somut işlerde yetkinlik göstermek beklenir. Ancak beklentiler yalnızca işlevseldir; sembolik düzeyde de “güç sahibi” imgesi yüklenir.
—
Kadın Aktörlerin Yerel Politikada Yeri: Katılım, Ağlar, Temsil
Kadınların yerel siyasette temsil oranı genel olarak düşük olsa da, törensel veya ilişkisel düzeyde etkin oldukları pratikler vardır. Mahalle örgütleri, kadın dernekleri, yerel dayanışma ağları gibi alanlarda kadınların sesleri daha kolay duyulur.
Gürpınar’da belediye başkanı erkek olsa da, kadınlar belediyenin yerel meclisinde, mahalle muhtarlıklarında, STK’larda aktif rol oynayabilir. Onların katkısı, karar alma hiyerarşisinin dışında bir “toplumsal düzeyde etki” biçimi olabilir.
Örneğin:
– Kadınların mahallede organize ettiği temizlik, çocuk bakım, ulaşım talepleri, sosyal projeler belediye politikalarına yön verme potansiyeline sahiptir.
– Belediye ile kadınlara yönelik program geliştirilirken, kadınların temsilcileri aracılığıyla iletişim kurulmalıdır.
Bu durumda, kadınların demokratik katılımdan beklentisi yalnızca “temsil edilmek” değil, doğrudan proje üretme, denetleme, izleme süreçlerinde yer almak olmalıdır.
—
Gürpınar’da Konum, Kimlik ve Beklentiler: Siyasetin Yerel Kültürel Yüzü
Gürpınar, Van ilinin geniş alanlı ilçelerinden biridir; nüfus, coğrafi ulaşım, kültürel çeşitlilik burada önemli değişkenlerdir. [2] Belediye başkanının konumu, yalnızca Van’ın genel siyasetinden değil, yerel kültürel dokudan etkilenir.
Toplumsal kimliklerin (etnik kimlik, mezhep, kırsal-şehir dengesi) etkisi büyüktür:
– Seçimde adayın kimliği, partisi, yerel hemşehrilik ilişkileri, aile bağları önemli rol oynar.
– Belediye başkanı, bu kimlik katmanları arasında denge kurmak durumundadır; bir kesimi memnun etmek diğerini yabancılaştırmamalıdır.
– Yerel kültürel pratikler – festivaller, geleneksel etkinlikler, komşuluk ilişkileri – belediye politikalarına girerken belediye başkanının bu kültürleri temsil etmesi beklenir.
Hayrullah Tanış, AKP adayı olarak yürüttüğü kampanya ve görevlendirmeleriyle, hem partinin merkezi siyasetiyle hem de Gürpınar’ın yerel beklentileriyle uyum sağlamalıdır.
—
Vatandaşlık, Katılım ve Sorgulama: Okuyucuya Bir Davet
Gürpınar Belediye Başkanı kim? Basit yanıt: Hayrullah Tanış. Ama bu sorunun ardında daha derin sorular yatar:
– Belediye başkanının görevini yaparken toplumsal normlara ne kadar uyduğu?
– Kadınların ve dezavantajlı grupların sesini politika alanına nasıl taşıdığı?
– Yerel halkın başkana nasıl güveni var; denetim mekanizmaları işliyor mu?
– Belediye projeleri kimlere hizmet eden projeler: sermayeye mi, halka mı?
Senin kendi mahallendeki belediye başkanına bakışın nasıl? Onun kararları, senin günlük hayatındaki değişimleri ne ölçüde etkiledi? Yerel siyasette senin deneyimin ne oldu? Bu sorularla bakınca, her belediye başkanlığı aslında toplumun bir aynasıdır — bizim kim olduğumuzu, neye değer verdiğimizi gösterir.
—
Sources:
[1]: https://en.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCrp%C4%B1nar%2CVan?utmsource=chatgpt.com “Gürpınar, Van”
[2]: https://www.van.gov.tr/gurpinar?utm_source=chatgpt.com “T.C. Van Valiliği Resmi Web Sitesi – Gürpınar”